ON YILLIK BORÇ
Cumhuriyet

Ankara Ticaret Odası (ATO) tarafından hazırlanan ''Son 10 Yılın Borç Raporu'' na göre, Türkiye son 10 yılda iç ve dış borç anapara ve faizi olmak üzere toplam 970.8 milyar dolar ödedi. Rapora göre, son on yılda 389 milyar dolarlık vergi geliri elde edilmesine karşın yatırımlara ancak 39 milyar dolar harcandı.

Ankara Ticaret Odası (ATO) tarafından yapılan yazılı açıklamada, rapora göre Türkiye son 10 yılda 389 milyar dolar vergi gelirinin yanı sıra 780 milyar dolar yurtiçinden, 165 milyar dolar yurtdışından borçlanma yaparak toplam 1 trilyon 334 milyar dolarlık kaynak elde etti. Bu sonuçlara göre, Türkiye elde ettiği 1 trilyon 334 milyar dolarlık kaynağın 971 milyon dolarını borç ödemelerine ayırdı. Yatırıma sadece 39 milyar dolar ayıran Türkiye geriye kalan 324 milyar doları da personel giderleri, günlük masraflar gibi cari harcamalarda kullandı. Bu rakamlara göre, Türkiye'nin elde ettiği kaynakların yüzde 72.8'i borca, yüzde 24.3'ü cari harcamalara giderken yatırıma sadece yüzde 2.9 kaldı.

1 dolar için 53 sent faiz

ATO'nun araştırmasında ortaya koyduğu rakamlar, Türkiye'nin aldığı borç için ne kadar faiz ödediğini de gözler önüne serdi. Türkiye'nin ödediği 971 milyar dolarlık borcun 536.3 milyar dolarını ana para, 334.5 milyar dolarını faizler oluşturdu. Buna göre Türkiye'nin faize ödediği oran, dolar bazında yüzde 52.6 olarak gerçekleşti. Başka bir deyişle Türkiye her 1 dolarlık borç için 53 sent faiz ödedi.

Rapora ilişkin değerlendirmelerde bulunan ATO Başkanı Sinan Aygün , Türkiye'nin borç alma ve ödeme performansına bakıldığında zengin, içinde yaşandığı koşullara bakıldığındaysa yoksul bir ülke olduğunu dile getirerek şunları kaydetti:

''Son 10 yılda 1 trilyon dolara yakın iç ve dış borç ödemesi yapılmasına rağmen, halen 332 milyar dolar borcumuz var. Rakamlar akıllara ziyan. Yanlış mı toplandı diye birkaç kez yeniden hesaplamak zorunda kaldım. 70 milyonluk Türkiye'de on yılda kişi başına 13.9 bin dolar, yılda 1.4 bin dolar borç ödenmiş.''

Dış borca 198 milyar dolar

ATO'nun 10 yıllık borç raporun da Türkiye'nin 10 yıllık borçluluk rakamlarıyla ilgili şu değerlendirmeler yapıldı:

* 10 yılda 144.3 milyar dolarlık dış borç anapara, 54.5 milyar dolarlık faiz olmak üzere toplam 198.8 milyar dolarlık dış borç ödemesi yapıldı. Dış borçta faiz oranı yüzde 37.8 olarak gerçekleşti.

* Türkiye son 10 yılda, kamu ve özel kesim olmak üzere toplam 162.9 milyar dolar dış borç aldı. Buna göre, her yıl ortalama 16.9 milyar dolar dış borç kredisi kullanıldı. Son 5 yılın dış borçlanma rakamı ise 114.6 milyar doları buldu.

En ağır iç borçlanma

* Türkiye son 10 yılda 492 milyar dolar ana para, 280 milyar dolar faiz olmak üzere toplam 772 milyar dolarlık iç borç anapara ve faiz ödemesi gerçekleştirdi. Bu rakamlara göre iç borçta faiz oranı yüzde 56.9 olarak gerçekleşti.

* Türkiye 10 yılda her yıl ortalama 77.2 milyar dolar iç borç anapara ve faizi ödedi.

* Türkiye 2000-2004 yılları arasındaki son 5 yıllık dönemde ise 513 milyar dolar ile Cumhuriyet tarihinin en ağır iç borçlanmasını yaptı.