...

KIYMETİNİ BİLEMEDİK DERVİŞ ‘İN !

Güray ÖZ

Olmadı, beceremedik! Çekti gitti işte. Bir ülkenin eline böyle bir fırsat kırk yılda bir geçer. Şimdi koydunsa bul; Kofi Annan kaptığı gibi götürdü. Biz onun değerini anlayamadık ya, tüm Balkanlar'da ve Avrupa'da yere göğe konulamayan bir arif adamdı. Siz onun her marifetini bilmezsiniz. Avrupalılar onu bizden daha iyi tanıyorlardı. Medyamız gerçekte onu pek sever, ama her nedense, bazı işlerinden bizi haberdar etmekten son zamanlarda kaçınıyordu.

Geçen cumartesi günü Cumhuriyet'in manşetten duyurduğu bir haber gözümüzü açtı da, biz ordan biliyoruz.

Kemal Derviş, Bosch, German Marshall, King Baudoin, Charles Stewart gibi çok ünlü vakıflar tarafından desteklenen ''Uluslararası Balkan Komisyonu'' nun üyesiydi. Komisyonun başkanı İtalya eski başbakanlarından Guiliano Amato 'ydu. Komisyon genellikle Balkan ülkeleri arasından seçilmiş ve gerçekten de ''seçkin'' kişilerden oluşuyordu. Kuşkusuz Avrupa Birliği'nin müstakbel üyelerini o komisyonda yalnız bırakmamak için, Fransa'dan, İngiltere'den ve olmazsa olmaz Almanya'dan da üyeler vardı.

Bu komisyon ne yapar? İşi, amacı, derdi nedir?

Komisyonun görevi, misyonu, Balkanlar'ın Avrupa'daki geleceğini araştırmaktı. Öyle ya, gelecekte ne olacak bu ülkelerin, ülkeciklerin, eski Yugoslavya parçalarının, Balkanlar'ın sosyalizm afetinden yeni kurtulmuş fukaraların hali?

****

Komisyona görev verdiler. Vakıflar kesenin ağzını açtı. Derviş'li komisyon iki yıl çalıştı ve nisan ayında raporunu yazdı, bitirdi. Gerekli yerlere teslim etti.

Peki, rapor Balkanlar'a nasıl bir gelecek öngörüyor, Balkanlar'ın Avrupa'ya, Avrupa Birliği'ne uyumu, entegrasyonu konusunda ne diyor?

Kısaca Cumhuriyet'in cumartesi günkü ''Balkanlar'da sömürge planı'' başlıklı haberini özetleyelim: Komisyon, parçalanmış Yugoslavya'nın Avrupa'daki geleceği konusunda görüşler, öneriler geliştiriyor. Henüz statüleri tam belirlenememiş Bosna-Hersek, Karadağ, Makedonya, Kosova gibi bölgelerde yapılacak ''Avrupalılaştırma'' hareketlerinin, üyelik müzakerelerinin hızla gündeme alınabilmesi için yapılması gerekenleri sıralıyor. Yürürlükteki modellerin geliştirilmesi, yeni modellerin benimsenmesi için yol gösteriyor.

Uygulanan state-building before integration, (entegrasyon öncesi devlet kurmak) yöntemi yerine, member-state building (üye devlet kurmak), yani ''Boş ver, baştan 'üye devlet' olarak kur, zaman kaybetme'' yönteminin daha iyi olabileceğini anlatıyor.

****

Bu planlar, Balkanlar'daki durumu henüz belirsiz, statüsü kararsız devletçikler, özerk bölgeler için öngörülmüş. Ama değerli komisyonun raporu, siz de takdir edeceksiniz, küresel bir değere sahip. Komisyonun değerini, şu sıralarda, kendimizi hiç yormadan, AB eliyle aşmaya çalıştığımız ''azınlık haklarının güçlendirilmesi'' , ''geçmişle yüzleşilmesi'' gibi sorunları raporda görünce ve ''AB yanlısı yeni bir kuşak yetiştirilmesi, bu nitelikteki yönetici elit için vize kolaylıkları sağlanması'' gibi içten dilekleri okuyunca iyice anladık. Bizim de işimize yarayabileceği konusunda umutlarımız arttı. Demek ki giderayak son bir iyilikte bulunmak istemiş Derviş kardeşimiz.

Büyük vizyon sahibi, değerli ''bilim ve devlet adamını'' Birleşmiş Milletler'e kaptırmış bulunuyoruz.

Geçmiş olsun efendim!